دکوراسيون داخلي رستوران لوپرا

طراحي از اوديل دِک – پاريس، فرانسه، 2011                                            L"Opera Restaurant

طراحي دکوراسيون داخلي جديد براي يک ساختمان، با اهميتي در حد خانه ي اپراي تاريخي پالس گارنيه نمي تواند به صورت ضعيف و بدون مهارت انجام شود. يک الحاق استادانه، محيط گردونه وار خانه ي اپراي پالاس گارنيه (Palais Garnier) را به يک پاتوق جذاب و در خور روح افسانه اي آن تبديل مي کند. اين بنا در سال 1875 تحت حمايت اساسي و اصلاحات بارون هاؤسمان در پاريس بنا شد؛ يک ساختمان نئوکلاسيک 11240 مترمربعي باشکوه که در تقاطع خيابان هاي اوبر و اسکرايب در مرکز منطقه ي نهم شهر قرار دارد ولي اين شرايط هراس آور، معمار و طراح دکوراسيون داخلي را مرعوب نکرد. او زماني که براي بازسازي ساختمان و وارونه کردن ايوان با سقف گنبدي در نخستين رستوران ساختمان دعوت شد، در کمال زبردستي و ذکاوت، فضا را با پرده ي موج دار شفافي پوشاند و يک نيم طبقه ي سفيد به آن الحاق کرد، چنان که شکل مارپيچي آن، فانتوم بدنام اپراي پاريس را به خاطر مي آورد. (فانتوم به معناي شبح و تداعي گر نمايش موزيکال معروف شبح اپرا مي باشد.)

رستوران لوپرا با مساحت تقريبي 1000 مترمربع و 170 صندلي، هم تراز خيابان و روبروي بانک ژاک روشه قرار دارد؛ زماني واگن هايي که با اسب جا به جا مي شدند و بليط هاي برگزاي مراسم و جشن ها را به مشتريان تحويل مي دادند، از اين مسير عبور مي کردند. امروزه مشتريان از داخل ساختمان و يا از ورودي اصلي رستوران واقع در جنوب شرقي به آنجا وارد مي شوند. دکوراسيون داخلي و چيدمان فضايي به گونه اي است که در بدو ورود مي بينيم که کافه و سالن استراحت سمت چپ و سالن غذاخوري اصلي در روبرو قرار دارد و پشت آن نيز، آشپزخانه واقع است.

اگرچه 136 سال طول کشيد تا هدف گارنيه براي يک رستوران در ساختمان اپرا فهميده شود، اما دِک (معمار) تنها دو هفته زمان داشت تا ايده ي خود را توسعه بخشد. در ابتدا کارفرما که فرد صاحب امتيازي در رستوران با يک قرارداد بيست ساله براي فضاي پالس گارنيه بود، يک مسابقه برگزار کرد و طراح دکوراسيون داخلي ديگري را انتخاب کرد (که نام او فاش نشد)، ولي زماني که وزير فرهنگ به طرح برنده رأي مخالف داد، کارفرما با بي ميلي، يک تماس با دِک گرفت و او نيز اين کار را با وجود برنامه ي زماني نامناسب و فشرده و محدوديت هاي سخت و متعدد آن پذيرفت.

در قياس هوشمندانه با نماي خارجي بي روح ساختمان، شاهد هستيم که بدنه ي کشتي مانند نيم طبقه به طور شگفت انگيز و کاملي با رنگ قرمز آراسته شده و ديوارهاي کوتاه نيم طبقه، نيمکت ها، صندلي ها و کف فرش ها با رنگ پوشش داده شدند. معمار طراح دکوراسيون داخلي در توضيح انتخاب رنگ ها مي گويد: "قرمز اپرا، تيره تر است. رنگي که من انتخاب کرده ام، ميان قرمز و نارنجي است." کفپوش با سرازير شدن به پايين پله ها و ادغام شدن با کف طبقه ي پاييني، دو محدوده ي غذاخوري را به هم متصل مي کند و تنها در فاصله ي کوتاهي از نماي ساختمان متوقف مي شود.

نماي شيشه اي موج دار که شامل دو صفحه ي شيشه اي لايه اي با ضخامت حدود يک سانتيمتر مي باشد، متناسب با ساختمان موجود مسير خود را از کنار ستون هاي سنگي مي پيمايد، تا سقف موج دار صعود مي کند و در محدوده اي از 8 تا 8/5 متر در ارتفاع تغيير ميکند. به منظور ايجاد قابليت مانور و اعمال تغييرات،ديوار به طور عمودي به دو بخش تقسيم شده که توسط يک نوار فولادي خميده به پهناي 6 سانتيمتر واقع در بالاي طبقه، دوباره با هم يکي مي شوند. نوار به طور مخفي توسط ميل بست هاي فولادي ضد زنگ به بالاي ستون در دکوراسيون داخلي متصل شده، ولي به دليل پروفيل موج دارش به خود متکي است. دِک مي گويد: «شيشه بدون هيچ بست و اتصالات آشکاري در جاي خود قرار گرفته، گويي نيروي سحرآميزي آن را نگه داشته است.» در واقع اتصالات سيليکوني، قسمت بالايي شيشه را به سقف متصل مي کنند و نوار فولادي ديگري که در کف نصب شده، پايه هاي ديوار را نگه مي دارد.

دِک در جايگزيني آجرفرش هاي اوليه ي بخش خارجي در بازسازي ساختمان ، از بتن سياه نقطه دار با سنگريزه استفاده کرد و به دليل اندکي اختلاف تراز ميان فضاي داخلي رستوران و تراس خارجي همجوار، اين تعويض مجاز دانسته شد. اما اعمال تغييرات و بازسازي دکوراسيون داخلي ، تنها با دامنه ي محدود به سطح تراز زمين مجاز بود، در حاليکه فضاهاي فني در زيرزمين اپرا قرار دارند.

با اين وجود معمار مجبور بود تا به منظور جا دادن صفحات فولادي به ضخامت 5 سانتيمتر که تقويت کننده ستون هاي نيم طبقه بودند، خاکبرداري کند. هر ستون شامل يک مجراي توخالي از شبکه ي فولادي پوشيده با اندود است. در مصالح بنايي اين رستوران، محفظه هايي براي قرار دادن ديودهاي نوري تعبيه شده تا نور را به سمت بالا بتاباند. کانل هاي لوله شامل محورهاي تعبيه و کابل هاي الکتريکي است. دک در توضيح مي گويد: «اين دقيقا همان چيزي است که گارنيه در قرن نوزده انجام مي داد؛ او در زمان خود معمار به غايت پيشرويي بود که اپرايي از سنگ ساخت، در حالي که اسکلت اصلي آن فولادي بود.»

اگر چه ستون هاي تو خالي ميتوانند صدا را به تراز بالايي منتقل کنند، اما کيفيت موسيقي پخش شده در محيط، عنصر مهمي براي رستوراني است که در يک خانه ي اپرا واقع شده. براي جلوگيري از تداخل امواج در حين پخش و همچنين سطوح بسيار صلب موجود در فضا، اندود متخلخل جاذب صوتي براي پوشاندن ديوارهاي کوتاه نيم طبقه و حوزه هاي آسيب پذير مقعر به کار رفت. بلندگوهاي به دقت تعبيه شده امکان تنظيم مطلوب شدت صدا را به کارکنان رستوران مي دهند، ضمن آنکه کنترل و جلوگيري از پخش صدا به بيرون از ساختمان را نيز ممکن مي سازند.

روکش مبلمان و دکوراسيون داخلي طراحي شده توسط دک براي رستوران لوپرا نيز در صدا و بهبود کيفيت صوت مؤثر است. صندلي هاي غذاخوري مدور با پشتي و دستگيره ها محل راحتي براي نشستن هستند. دک صندلي ها را با ميزهاي ذوزنقه اي که ميتوانند که ميتوانند به صورت سطوح مارپيچي واحد براي قفسه ها و نيمکت ها تبديل شوند، ست کرد. او در سالن استراحت، جايي که مشتريان به هنگام تنفس يا انتظار گرد هم مي آيند، يک نيمکت پيوسته ي موج دار گذاشته که نشيمنگاه کوسن دار آن در ارتفاعات متنوع طراحي شده و حس آسايش و راحتي فراواني براي کاربران به همراه دارد. در اين مياه شاهد هستيم که يک مبل چوبي سياه هم به شکل نمايشي، حول يکي از ستون هاي مکعبي بزرگ ساختمان پيچيده است.

دک فضاهاي داخلي دکوراسيون رستوران را با هماهنگي استادانه اي با اسير جنبه هاي ساختمان، از جمله تاريخچه ي غني، فضاي مهيج شاهوار آن ايجاد کرده است و ميبينيم که توأمان فضا با حرکات موزون خود، باعث تغيير ادراک ما مي شود، همچنين فضاي سازمان يافته ي مرکزي به طريقي پويا با ويژگي قوي معاصر تطبيق يافته است.

منبع: سايت دکوراسيون داخلي شاه توت به نقل از مجله هنر معماري